Miłośnicy roślin i amatorzy ogrodnictwa na pewno zdają sobie sprawę z dobrodziejstw kompostu, czyli ekologicznego, w pełni naturalnego nawozu. Kompost jest wytwarzany z odpadków roślinnych w specjalnie do tego przeznaczonych kompostownikach, a za jego powstawanie odpowiedzialne są mikroorganizmy, które przeprowadzają rozkład roślinnych resztek. Dzięki zastosowaniu kompostu gleba zostaje wzbogacona w próchnicę, która z kolei powoduje jej spulchnienie i napowietrzenie. Prosty sposób przygotowania oraz szereg korzystnych dla ogrodu właściwości sprawiają, że kompost jest naturalnym i nieszkodliwym dla środowiska, a zarazem najtańszym nawozem.
Na proces rozkładu odpadków roślinnych, prowadzący do powstawania kompostu, składają się trzy etapy. W pierwszym biorą udział tzw. główni konsumenci, czyli mikroorganizmy – bakterie i grzyby, które, wydzielając odpowiednie enzymy, przeprowadzają fermentację, a ta z kolei prowadzi do przekształcenia związków organicznych z wytworzeniem ciepła. Z tego powodu obserwuje się wzrost temperatury w kompostowniku. W zależności od warunków termicznych w procesie rozkładu aktywne są inne drobnoustroje. Przy temperaturze około 13°C najbardziej aktywne są bakterie psychrofilne. Wraz ze wzrostem temperatury większą aktywnością odznaczają się mezofile (od 20 do 38°C), a następnie bakterie termofilne (do ok. 70°C). Jeśli temperatura w kompostowniku osiągnie powyżej 70°C spowoduje to znaczne zmniejszenie rozkładu szczątków organicznych przez bakterie, dlatego zaleca się regularne przewracanie kompostu, monitorowanie jego temperatury oraz niedopuszczenie przekroczenia jej pożądanych wartości.
Wyczerpanie substratów przez bakterie termofilne poskutkuje zatrzymaniem procesu rozkładania, co z kolei doprowadzi do spadku temperatury oraz wzrostu aktywności grzybów (których optimum temperaturowe mieści się pomiędzy 21 a 24°C). Ich zadaniem jest rozkład celulozy oraz ligniny, co przez złożoność tych substancji może potrwać wiele tygodni. Wraz z grzybami rozkładaniem polisacharydów zajmują się również promieniowce (Actinobacteria), które można zaobserwować gołym okiem w dojrzałym kompoście w postaci nitkowatych, niczym pajęczyny włókien. Preferują one wysokie pH i umiarkowane temperatury.
W drugim i trzecim etapie kompostowania główną rolę pełnią tzw. wtórni konsumenci, czyli insekty oraz ślimaki, których pożywieniem są konsumenci główni.