Zima to czas, w którym wiele zwierząt staje przed wyzwaniami związanymi z przetrwaniem w trudnych warunkach – mrozie, śniegu i krótkich dniach. Aby przetrwać ten okres, zwierzęta wykorzystywały różnorodne przystosowania, które pozwalają im radzić sobie z ekstremalnymi temperaturami i ograniczoną dostępnością pożywienia. Kluczowe z nich to zmiany w fizjologii i morfologii, jak białe futra jako kamuflaż, gromadzenie zapasów tłuszczu czy zmiany w zachowaniach.
Jednym z najbardziej charakterystycznych przystosowań zwierząt do zimy jest zmiana koloru ich futer. Wiele gatunków, zwłaszcza tych żyjących w rejonach o dużych opadach śniegu, takich jak zające, lisy polarne, sarny czy niektóre ptaki, zmienia kolor futra lub piór na biały. Białe futro pełni nie tylko funkcję ochronną przed zimnem, ale przede wszystkim stanowi doskonały kamuflaż. W warunkach pokrytych śniegiem biały kolor pomaga zwierzętom uniknąć drapieżników, a także ułatwia polowanie. Dla wielu drapieżników, takich jak wilki czy orły, zwierzęta z białym futrem stają się niewidoczne w otoczeniu pokrytym śniegiem, co sprawia, że są mniej narażone na niebezpieczeństwo. Takie zmiany w wyglądzie są odpowiedzią na naturalne zmiany pór roku i są doskonałym przykładem ewolucyjnego przystosowania do zmieniającego się środowiska. W dobie globalnego ocieplenia i częstego braku opadów śniegu białe futro może przynieść odwrotny skutek i zwracać uwagę drapieżników lub potencjalnych ofiar.
Kolejnym ważnym przystosowaniem zwierząt do zimowych warunków jest gromadzenie zapasów tłuszczu. W wielu przypadkach tłuszcz pełni rolę izolacyjną, tworząc warstwę chroniącą organizm przed utratą ciepła. Zwierzęta takie jak niedźwiedzie, wiewiórki czy niektóre ssaki morskie, jak foki, przechowują tłuszcz w swojej tkance tłuszczowej, która działa jak naturalna izolacja termiczna. Tłuszcz nie tylko chroni przed wychłodzeniem, ale także stanowi źródło energii w okresach, gdy dostęp do pożywienia jest ograniczony, a dni stają się coraz krótsze. Niedźwiedzie polarne na przykład gromadzą duże ilości tłuszczu, co pozwala im przetrwać długie okresy, kiedy nie mają dostępu do pożywienia, żyjąc w surowych warunkach Arktyki. Odpowiednia ilość tłuszczu pozwala także na utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała w czasie mroźnych dni i nocy.
Zwierzęta radzą sobie z zimowymi warunkami również poprzez zmiany w zachowaniach, które pomagają im przetrwać trudny okres. Przykładem tego mogą być migracje – wiele gatunków ptaków, ssaków i owadów podejmuje wędrówki na południe, gdzie warunki są łagodniejsze. Inne zwierzęta, jak np. jeże, zające czy niektóre gryzonie, zmieniają swoje aktywności, dostosowując je do warunków zimowych. Wiele gatunków zmniejsza swoją aktywność i przechodzi w stan spoczynku, jak to ma miejsce w przypadku zimujących zwierząt, takich jak nietoperze czy węże, które zapadają w zimowy sen. Z kolei niektóre gatunki ryb, jak np. sumy, spędzają zimę w głębszych warstwach wód, gdzie temperatura jest wyższa, co pozwala im przetrwać trudne warunki na powierzchni.
Zwierzęta przystosowane do zimy posiadają także specjalne mechanizmy fizjologiczne, które pozwalają im radzić sobie z ekstremalnymi temperaturami. Niektóre gatunki, jak np. renifery, posiadają specjalnie przystosowane kopyta, które ułatwiają poruszanie się po śniegu i lodzie. Dodatkowo, zwierzęta te mają grube futro, które chroni je przed mrozem. Renifery, w szczególności, posiadają futro, które działa jak izolacja – pod grubą warstwą sierści znajduje się cienka warstwa powietrza, która zapewnia dodatkową ochronę przed zimnem.