
Na kontrolowanie temperatury składa się szereg pomiarów, warunków oraz procedur, których celem jest przestrzeganie norm i wymagań technicznych danych urządzeń względem temperatury. Kontrola temperatury jest niezbędnym aspektem przechowywania żywności, tak, aby była ona zdatna do spożycia, gra również ogromną rolę w różnorodnych procesach przerabiania pożywienia. Równocześnie stanowi jeden z kluczowych parametrów w mikrobiologii.
Program kontrolowania temperatury (z ang. temperature control program (TCP)) jest podstawowym elementem systemów zarządzania bezpiecznym przechowywaniem żywności, takich jak: HACCP, HARPC czy ISO 22000. TCP obejmuje rozpoznawanie produktów oraz warunków i limitów dotyczących ich przechowywania, regulacja pomiarów oraz urządzeń pomiarowych, ich kalibrowanie i testowanie, korekty czy rejestrowanie temperatury. Kontrolowanie temperatury zapobiega pojawieniu się bakterii, poprzez utrzymywanie jej poniżej 4°C lub powyżej 60°C. Kontrola warunków termicznych jest narzucona prawnie. Przykładowo należy umieszczać sprawnie działające termometry w miejscach, w których przechowywane jest pożywienie. Urządzenia pomiarowe powinny działać precyzyjnie i być przetestowane, aby uniknąć rozwoju niepożądanych mikroorganizmów w żywności.
Odpowiednia temperatura pozwala zachować świeżość pożywienia na każdym etapie jego dostawy. Jej kontrolowanie jest koniecznym warunkiem, z którego korzysta się m.in. podczas zbierania i pakowania produktów, następnie w czasie ich transportu, przechowywania, sprzedaży, a po zakupie w domu podczas np. przyrządzania posiłku. Chorobotwórcze grzyby czy bakterie są powodem, dla którego kontrola temperatury jest niezwykle istotna. W zależności od gatunku mikroorganizmy te mają różne optimum, na co należy zwrócić uwagę w dostosowywaniu warunków termicznych.
Regulować temperaturę można poprzez dodanie ciepła, co uzyskuje się m.in. podczas gotowania, smażenia czy ekstruzji lub przez odjęcie ciepła np. w czasie zamrażania. Działania te prowadzą do zabicia szkodliwych grzybów czy bakterii. Główną funkcją TCP jest zminimalizowanie szansy na zaatakowanie żywności przez chorobotwórcze mikroorganizmy czy pojawienie się na niej pleśni. Na kontrolowanie temperatury składa się identyfikacja danego produktu, a co za tym idzie ustalenie zakresu temperaturowego, w którym zachowa on świeżość, skalibrowanie potrzebnego sprzętu, takiego jak termometry czy urządzenia służące do gromadzenia danych i prowadzenia rejestru, koordynowanie procedur oraz poprawa ewentualnych błędów.